Jak samemu wybrać paszę?
No i jest! Pierwszy profesjonalny sklep internetowy z paszami dla zwierząt. I tu pojawia się pytanie - jak samemu wybrać najlepszą paszę dla moich krów?
Przygotowaliśmy krótki poradnik, na co zwrócić szczególną uwagę podczas wyboru paszy.
W tym artykule dowiesz się:
- Na jakie kategorie dzielą się pasze
- Jak oszacować swoją bazę pasz objętościowych
- Co z witaminami i minerałami
- Jaka pasza jest najlepsza
- Którą paszę wybrać
Żywienie krów często przypomina układanie puzzli. W gospodarstwie mamy pasze objętościowe, do których trzeba dobrać pasze treściwe tak aby krowa, która dostanie przygotowaną dawkę przede wszystkim chciała ją zjeść, a to co zje pokryło jej zapotrzebowanie. Aby prawidłowo przygotować dawkę musimy w pierwszej kolejności odpowiedzieć sobie na pytanie:
Na jakie kategorie dzielą się pasze?
Podstawowy podział pasz przy żywieniu krów to pasze objętościowe i treściwe uzupełniające (potocznie zwane pełnoporcjowymi). Takim intuicyjnym podziałem jest ilość paszy, jaką krowa może zjeść i jej nie zaszkodzi. Dużo to pasza objętościowa, mało to treściwa. Przy podziale, który stosują żywieniowcy granicę wyznacza poziom włókna, zawartość suchej masy i koncentracja składników pokarmowych. Możemy przyjąć, że im coś jest bardziej mokre i ma więcej włókna to bardziej pasza objętościowa, a jeśli więcej białka i energii to pasza treściwa.
Drugi podział dotyczy stosunku białka do energii. Pasze dzielimy na energetyczne i białkowe. Oczywiście można kupić pasze treściwe o wysokiej zawartości białka i energii w składzie. Takie pasze to najczęściej specjalistyczne mieszanki na szczyt laktacji, tzw. korektory energetyczno-białkowe.
Trzeci podział uwzględnia zawartość suchej masy. Tutaj sprawa jest prosta - to pasze mokre i suche.
Czwarty podział rozróżnia pasze na strukturalne i niestrukturalne. Strukturalne to takie, które mają w swoim składzie taki rodzaj włókna, który powoduje, że przygotowany TMR lub PMR pozwala utrzymać prawidłowe przeżuwanie krów. Jest lekko drażniący jamę gębową i powoduje, że krowa się ślini. Pasza bardzo strukturalna to np. słoma w postaci sieczki, a pasza niestrukturalna to wytłoki buraczane (mokre w szczególności).
Jak oszacować swoją bazę pasz objętościowych?
Pasza treściwa w żywieniu bydła pełni rolę paszy uzupełniającej i dobiera się ją do pasz objętościowych. Chcąc samemu dobrać paszę treściwą należy wiedzieć jak układa się stosunek białka do energii, czyli czy na stole paszowym jest przewaga pasz energetycznych czy białkowych. Do pasz energetycznych zaliczamy kiszonkę z kukurydzy i kiszone wytłoki buraczane, a do pasz białkowych trawy, motylkowe i ich mieszanki (w postaci sianokiszonki i kiszonki).
Jeśli na stole paszowym jest przewaga kiszonki z kukurydzy plus wytłoki, a sianokiszonka jest podawana w ograniczonych ilościach to jako paszę uzupełniająca należy dobrać paszę wysokobiałkową z białkiem powyżej 20%. Jeżeli jest odwrotnie i mamy pasze objętościowe białkowe w dużej ilości to dobieramy pasze o niższej zawartości białka, 18% wystarczy. Czasami, jeśli ktoś jeszcze pastwiskuje bydło i wczesną wiosną krowy dostają tylko młodą zielonkę, może być potrzeba zastosowania paszy o zawartości białka 14%.
Podsumowując: im więcej na stole pasz o dużej zawartości skrobi, cukru i dobrej jakości włókna tym wyższy poziom białka w paszy uzupełniającej. I odwrotnie im więcej na stole pasz białkowych tym niższy poziom białka w paszy treściwej, a wyższy poziom energii.
Co z witaminami i minerałami?
To temat na osobny artykuł i na pewno się taki pojawi. Trzeba pamiętać, że niedobór jak i nadmiar niektórych witamin, a już na pewno minerałów może powodować zaburzenia. Minerały i witaminy krowy otrzymują z następujących źródeł:
- Pasze objętościowe (poziom zmienny, trudny do oszacowania)
- Pasze treściwe uzupełniające
- Premiksy mineralno-witaminowe
Układając dawki pokarmowej podchodzę do sprawy tzw. premiksu w następujący sposób. Wyliczam dawkę podstawową premiksu dla wszystkich krów w stadzie lub grupie laktacyjnej pokrywającą zapotrzebowanie dla krowy, która ma najniższą wydajność z uwzględnieniem tego, co dostanie z przysługującej jej paszy treściwej. Następnie sprawdzam czy premiks zawarty w paszy treściwej uzupełniającej pokrywa wzrastające zapotrzebowanie produkcyjne. Inaczej mówiąc sprawdzam czy krowa, która ma wyższą wydajność i z tego powodu dostanie więcej paszy treściwej dalej ma pokryte zapotrzebowanie. Jeśli tak to dobrze, jeśli nie to zwiększam poziom podstawowego premiksu. Należy pamiętać, że pasza treściwa uzupełniająca nie powinna być traktowana jako nośnik premiksu. Przede wszystkim dlatego, że im więcej premiksu w paszy tym niższa koncentracja energii i białka. Chcąc utrzymać założony poziom składników pokarmowych dodając więcej premiksu trzeba użyć lepszych komponentów, co powoduje wzrost ceny paszy. Drugi powód to smakowitość paszy. Im więcej premiksu tym większe prawdopodobieństwo, że pasza będzie niesmaczna.
Podsumowując: Pasza treściwa uzupełnia minerały i witaminy, ale nie może być traktowana jako nośnik premiksu. Premiks dajemy osobno do wozu paszowego lub z „ręki” na koryto.
Jaka pasza jest najlepsza?
Jak się domyślasz po przeczytaniu wcześniejszych akapitów, nie ma najlepszej paszy. Każda pasza treściwa prawidłowo dobrana do pasz objętościowych gwarantuje zdrowie i wysoką produkcję Twoich krów. Najlepsza pasza to taka, która idealnie uzupełni to, czego brakuje w Twoich paszach objętościowych. Mając analizę pasz objętościowych i zapewnioną ich dostępność przez cały rok można zamówić paszę przygotowaną dla konkretnego gospodarstwa. Myślę, że jest to możliwe już przy zapotrzebowaniu powyżej 5t miesięcznie. W innych przypadkach można wybrać z dostępnych pasz. W ofercie posiadamy około 25 różnych pasz treściwych uzupełniających, co daje możliwość takiego dobrania paszy, aby zbliżyć się do ideału.
Którą pasze wybrać?
Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi. Stosując się do zasad, o których pisałem na pewno nie popełnisz błędu.
Podziel się opinią